فاضل وتی عھد ءِ ھما یکیں شاعر اِنت کہ آئی ءَ ھر بنگپانی سرا گال کماتگ۔ چاگرد بہ بیت یا راجی زند، آیوکیں وھد ءِ ھما جنجال کہ آیوکیں وھد ءَ راج گوں آھاں دوچار کپگی بیتگ، تہ فاضل ءَ گُشئے ڈاہ داتگ ءُ راج ءَ ھمے جنجالانی نشوندھی کُتگ۔ فلسفہ بہ بیت یا اے جھان ءِ جدلی راستی، سائنس بہ بیت یا ھما وھد ءِ سامراجی تب ءِ بنیاد ءَ ردوم گروکیں رھبند ، فاضل ءَ پیش ءَ ڈاہ داتگ۔ نشوندھی کُتگ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

ھیگل گُشیت کہ جھان جدلی رھبندانی سرا زندگ اِنت۔ نظامانی بیگواھی ءِ آسر ءَ نوکیں نظام ردوم گِر اَنت۔ کائنات ءِ ھر چیز ، یا انسانی سماج چر اے بدلی ءُ پُرشت ءُ پروشی عملاں رک اِت نہ کنت۔ نظام سر نگون بنت،اے جدلی نظام انسانی زند ءِ سرا ھم اثر انداز بیت، زند مرگ ءِ یکشلیں ابدمانی ءِ نیمگ ءَ کِنزان کنت۔آخر انسان فناہ بیت ،، ھمے جدلی راستی اَنت کہ فاضل ایشاں وتی رنگ ءَ بیان کنت۔ البت مارا فاضل ءِ شاعری ءِ زاھری شکل ناں بلکیں اندری راستی ءُ نشون زانگ لوٹ اَنت۔ ھیگل ءُ فاضل ءِ بس فرق ایش اِنت کہ یکے رم نویس ءُ دومی شاعر۔ پمیشا فاضل ھمے راستیاں شعری سنچانی تھا بیان کنت۔۔۔۔۔۔ فاضل گُشیت۔

      امر اِنت شاھیں کردگار ءِ چیر ءُ سر بسیار   کنت
      نوجوان ءُ نوگلاں گوں نوک حاصلاں اوگار کنت
      ھستی مند ءُ  تندرست ءُ  جان سختاں   بیمار کنت
      کم تمیز  ءُ  عرض منداں   لائق   ءُ   نامدار کنت
      بوری   واندکاراں   گدا ءُ   سد پیادگ  سوار کنت

     ھلکھے   سوچیت  ءُ   ویرانیں   دھے گُلزار کنت
      بیگناھے ءَ   را دست ءِ   ظالمے   سنگسار  کنت
      بادشاھاں    سرنگون   ءُ   ناکساں    سردار  کنت
      در  غم ءُ  شدت   کلاتی    واجھاں    بیدار   کنت
      کرگزاں   اندر کنار   ءُ   طوطیاں   خاکسار کنت
      واستی بیت   قارون مثالے    مفلسے    ڈاٹار کنت

ھمے ھیگلی جدلی راستیانی ڈس اَنت کہ فاضل ایشاں شاعری زبان ءَ درنگاز کنت۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

نوزدھمی کرن ءِ اولسر ءِ سامراجی توجیلاں فاضل ماریت۔۔ فاضل زانت کہ ادا انگریز گوں وتی پندلاں نوکیں سیمسری جوڑینگ لوٹیت۔۔۔فاضل انگریز ءِ پیدا کُتگیں جاورھالانی سرشون ءَ اے گپ ءَ الم زانت کہ ادا ٹوھیں پندلی سازگ بیئگ اِنت۔ وتگڑیں استانی یے جوڑ بیئگ ءُ بازیں راجانی وار ءُ بزگ کنگ ءُ غلام دارگ ءِ گمان فاضل ءِ ھیالانی تھا سر کشان کنت۔۔فاضل اے گپ ءَ زانت کہ انگریز اے ھنداں در کپیت، بلے انگریز ءِ جوڑینتگیں ایجنٹ ءُ ملا ادا بازیں کار زوالی کن اَنت۔۔۔۔پمیشا فاضل اے ھلک ءِ بنکی وارثاں ڈاہ دنت ءُ گُشیت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

      عاقلاں  سسّا کن اِت  کہ   کَش اِتگ   جُمپاں سرے
      پہ نشان   پیدا نہ بیت   ماتکوہ ءُ   بُرزیں    تیھرے
      پیسری  راجاں   نہ مانیت   یک کماش ءُ   مسترے
      ناں   وازدار   پہ شبوّاں،   مھمان  ماں  پُلیں پترے
      موسماں ھور نہ گوارنت   ماں گیابیں   کور سرے
      کئے بہ کنت کِشت ءُ کشاری، او دگہ چیر ءُ سرے
      اپس تازی   دہ سدانی   زیر بار اِنت   چو    ھرے
      آ  تنک   مریں کچی   جلوان دیانیں   ھر   گورے
      حاکمی  دنت    موجباں،   ناکس ءُ   بے سر درے
      ھم جواب اِنت  واجھاں گوں   زرخریدیں  نوکرے
      ناں نسب داریت،  ناں پُشتے،  ناں کبیھیں لشکرے
      کم تمیز اَنت   نشتگ اَنت  سرخیل   کبیھیں مھتری

پدا گُشیت ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

      کپتگ اَنت چہ  تر ءُ تاب ءَ  پیشی   مردواریں   نھنگ
      گرد ءُ گولاں حملہ یے  کنت بے  گُشادیں کور ءُ لنگ
      وار ءُ ھیران ءُ  اسیر اَنت  گریشگ ءِ   شیر ءُ   پُلنگ
      شھپر ءُ شاھین نہ مان اَنت۔ زندگاں کانگاشک ءُ کنگ

فاضل ماریت کہ ادا اسلام ءِ نام ءِ سرا بازیں پندل سازی بیت۔۔ انگریز ءِ جوڑ کُتگیں ایجنٹ ءُ ملا باز مکاری کن اَنت۔ مذھب ءِ نام ءِ سرا بازیں بزگرانی ھون رِچ اَنت۔۔ او ھمے جدلی رھبند ءِ آسر ءَ پدا ھمے سامراج ءِ جوڑینتگیں مُلا ءُ مُرشد دوبر ھمایانی گُٹ ءَ لوپ بنت۔۔ پمیشا آ گُشیت

      کینگ ءُ  کَستاں گُسار اَنت تولگ ءُ  روباہ  پہ جنگ
      پروشتگ اَنت زور ءُ ریاھاں شریعت ءِ بُرج ءُ النگ

”مارکسی فلسفہ” ءَ سرمایہ داری نظام ءِ ”جدلی” پژگرد ءَ ردوم زُرتگ۔۔اے ھما وھد اَت کہ سامراج وتی نپانی برجاہ دارگ ءَ لھتے وھد ءَ رند چو مستیں فیل ءَ دُنیا ءِ بازیں راجاں لپاشان کنت۔۔۔ ھمے پژدر ءَ مارکسزم یک انچیں لیکہے ءِ دروشم ءَ ردوم زوریت کہ رند ءَ ھمے لیکہ چاگردی زانت(سوشل سائنس) ءِ بن ھِشت جوڑ بیت۔ مارا اے گپ ءِ سرا بھیسہ اِنت کہ فاضل ءَ ناں مارکس ونتگ ءُ ناکہ کتابی صورت ءَ چوشیں لیکہے آئی ءِ دیم ءَ گوستگ۔ بلے اے فاضل ءِ زانتکاری ءُ دور چاری ءُ تحقیقی ذھن ءِ کمال اِنت کہ آئی ءِ شاعری ءِ تھا مارکسی رنگ ءِ جلوہ ھم درپشیت ، چوشکہ

      اے جھان   آلودگیں   تحقیق داریت ,  زھر مار
      نوش کنت حلوہ یکے، پہ نیش ءِ دیگر سد ھزار

ھمیش ءُ دگہ بازیں سپت اَنت کہ ملا فاضل ءَ ھما ٹوھیں فلاسفرانی کَد ءَ سر کن اَنت کہ آ فلاسفر ماں جھان ءَ لنککانی سرا ھِساب بنت۔۔۔ چوشکہ ھیگل، مارکس۔ خلیل جبران ءُ دگہ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔