نبشتانک۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ جون ڈیوئی
رجانک۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بام ھال
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ہر تھریں زانت (علم) ءِ بنیاد ھما وھد ءَ ایر کنگ بیت کہ وھدیکہ ”فرد“ زندمان ءِ اجتماعی سِنچ ءِ بھر مند جوڑ بیت۔ اے ”عمل“ (زھگ ءِ ) ودی بوئگ ءِ ساھت ءَ لاشعوری رنگے ءَ بندات بیت۔ ھمے عمل اِنت کہ ”فرد“ ءِ ماژگی (دماغی) بودناکیانی جوڑشت (تشکیل) ءَ کَنت ءُ فرد ءِ زانت ءُ آگھی ءَ گیش کَنت۔ آئی ءِ ھیل ءُ عادتانی بنیاد ءَ جوڑ کنت۔ آئی ءِ ھیال ساچی ءَ کنت ءُ جزبگ ءُ مارشتانی ربیت ءَ ٹھینیت۔ ھمے غیر شعوری زانت ءِ وسیلت ءَ ”فرد“ پدیانک پہ پدیانک ھما علمی ءُ اخلاقی مڈی ءَ چہ وت ءَ بھرمند کنت کہ انسان ءَ تاں روچ ء مروچی یکجاہ کُتگ ، چوشکہ آ انسانی زندمان ءِ اے مڈیانی وارث جوڑ بیت۔ اے بیت کنت کہ اے علم ءَ یک خاصیں رھبند ءُ منظمیں دروشمے دیگ بہ بیت۔ بلے بنکی ”میکانکی“ ءُ رسمی تعلیم ھم اے ”لس رویہ“ ءَ سرگوز کُت نہ کنت (کہ ھما زندمان ءَ کہ زھگ ءِ بنکی تب ءِ ردوم بیتگ)۔
راستیں تعلیم ھمیش اِنت کہ ھما چاگردی آتراپ ءَ کہ زھگ ءَ ردوم زُورگ اِنت، ھما چاگرد ءِ لوٹ ءُ گزرانی سرپد بیئگ ءَ پد ، ھما درچ ءَ آئی ءِ بودناکی ءِ ردوم گیری بہ بیت۔ ھما (چاگردی) لوٹ ءُ گزرانی وسیلت ءَ آ جُنبش دیگ بہ بیت کہ آ وت ھم ھما چاگردی بن شون ءِ یک باسکے ءِ بستار ءَ وتی کرد ءَ پیلہ بہ کَنت ءُ وتی خلقی ءُ ابرمی جزبگ ءُ عملانی تنکیں چات ءَ چہ در بئیت ءُ ھما چاگرد ءَ کہ ودی بوتگ ، آ چاگرد ءِ گھبودی ءِ ھاترا کار کنگ ءَ وتی ھست بوئگ ءِ مول ءُ مراد سرپد بہ بیت۔ زھگ ءِ دز نہ اوشتیانی پژگرد ءَ ھما (چاگرد ءِ) لس مھلوک ءِ رد عمل ءِ درنگازی ءَ چہ زھگ ھمے گپ ءَ پوہ بیت کنت کہ آئی ءِ چاگردی بستار چی اِنت۔ وھد ءِ ھمراھی ءَ زھگ ءِ دزنہ اوشتیانی تھا ھما چاگرد ءِ لس مھلوک ءِ بنکی ”اقدارانی“ عکس گندگ آیان کَنت۔ زھگ ءِ (بنکی گالوار) غوں غاں ءَ چہ مسترینانی ردعمل ءَ چہ زھگ ھمے راستی ءَ پوہ بیت کہ آئی ءِ غوں غاں چونیں بستارے دارَنت۔ ھمے غوں غاں وھد ءِ ھمراھی ءَ پدریں زبانے ءِ دروشم ءَ دیم ءَ کاینت۔ ھمے وڑا زھگ ھیال ءُ مارشتانی ھما مڈی ءِ چہ بھر مند بیت کہ آئی ءِ مستریناں (ماتی) زبان ءِ وسیلت ءَ یکجاہ کُتگ۔
تعلیمی عمل ءِ دو درچ بنت، یکے نفسیاتی ءُ دومی چاگردی۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ اے دوئینانی بستار چہ یک دومی ءَ کمتر نہ اِنت۔ دوئیناں چہ یکے ھم سرگوز کنگ نہ بیت۔ اگاں چوش بہ بیت تہ ایشی ءِ آسر جوان نہ بیت۔ ایشانی تھا نفسیاتی درچ گیش بستار داریت۔ زھگ ءِ وتی ابرمی سنچ ءُ کمال آئی ءَ جوانیں (علمی) مڈیانی بنگیجی دینت۔ ھمے وڑا زھگ چہ وتی ”ذات“ ءَ تعلیم ءِ بنگیج ءَ کَنت۔ تعلیم دیوک اگاں وتی جھداں گوں زھگ ءِ دز نہ اوشتیاں ھمگرنچ کنگ ءَ مہ زانت، تہ اے تعلیمی نہ اِنت ، زوراکی ئے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ھما تعلیم کہ (پہ زور زھگ ءِ سرا) چٹی کنگ بہ بیت۔ چر ایشی ءَ چہ زاھری آسر در کاینت بلے (زھگ) دربُرت نہ کَنت۔ زھگ ءِ نفسیاتی جوڑشت ءُ آئی ءِ (ابرمی) عملاں سرجم ءَ پوہ بیئگ ءَ ابئید تعلیم دیگ پوچ اِنت ءُ زوراکی۔۔۔۔۔۔اگاں (تعلیمی) وڑ ءُ پئیم زھگ ءِ ھیل ءُ عادتاں گوں ھمگرنچی ودی کنگ ءَ سوب مند بہ بیت ، تہ (زھگ) ءِ سرا گیشتر اثرمند بیت ءُ آئی ءِ تھا قوت ودی کَنت۔ اگاں زھگ ءِ (ابرمی) ھیل ءُ عادتاں گوں ھمگرنچ مہ بیت تہ زھگ ءِ تھا گیشتر ذھنی پُرشت ءُ پروش کاینت ءُ آئی ءِ ذھنی ردوم اوشت ءِ آماچ بیت۔۔
پہ راستی زھگ ءِ بود ءُ کمال ءِ زانگ ءِ ھاترا اے گپ ءِ زانگ ھژدری اِنت کہ چاگردی جاور چون اَنت ءُ زندمان وتی دیمروئی ءِ کجام تبک ءَ سر بوتگ ( ھما چاگرد ءَ کہ زھگ ودی بیت)۔ الم زھگ ءِ وتی ھم ابرمی بیت ءُ آئی ءِ تب ءُ ھیل (رجحانات) بنت۔ بلے ما اے ابرم ءُ تب ءُ ھیلانی راستیں بزانت ءَ ھما وھد ءَ پوہ نہ بئیں کہ ما ایشاں چاگردی حوالہ ءَ مہ چاریں۔ مئے تھا (چار ءُ تپاسگ) ءِ اے کمال بئیگ لوٹیت ، کہ ھما تب ءُ ھیلاں کہ ما ابرمی گُشیں ، مارا اے سرپدی بہ بیت کہ آ چون گوں (راجی) چاگرد ءِ گوست ءَ گوں ھمگرنچ اَنت ءُ چوں گوں سرجمیں راج ءِ گوست ءِ کردانی آسرا زاھری دینت۔ او (چار ءُ تپاسگ) ءِ اے کمال ھم المی اِنت کہ ما ایشاں آیوکیں وھد ءِ آدینک ءَ بچاریں ءُ اندازگ جَت بہ کنیں کہ آیوکیں وھد ءَ ایشانی آسر چی بیت کَنت۔ چر ایشی ءَ چہ ما زھگ ءِ غوں غاں ءَ چہ ھمے نشون ءَ دات کنیں کہ (زھگ) مزن بیت تہ دومی مردمانی گُما آئی ءِ ”رویہ“ چی بیت۔ ھمے وڑا زھگ ءِ ابرمی (کمال) ءَ راستیں رھبندانی سرا آرگ ءِ مارا موہ رسیت۔
نفسیاتی ءُ چاگردی درچ یکے گوں دومی ءَ ھمگرنچ اَنت ءُ تعلیم ءِ بابت ءَ اے گُشگ بیت نہ کنت کہ چر ایشاں یکے چہ دومی ءَ گیش بستار داریت ءُ گیش چارگ بہ بیت۔ گُشنت کہ تعلیمی (لیکہ) ءِ نفسیاتی درچ پوچ اِنت، رسمی اِنت۔۔۔ ایشی ءَ بس ماژگی (دماغی) کمال ءِ دیمروئی ءِ اندازگ جنگ بیت کنت، بلے اے ڈسگ نہ بیت کہ اے کمال ءُ صلاحیتاں چون کاررھبند دیگ بہ بیت۔ دومی نیمگ ءَ ھمے گپ ءِ سرا زور دیگ بیت کہ تعلیم ءِ چاگردی تعریف۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بزاں اے (تعلیم) ءَ زندمانی چاگرد ءَ گوں ھمگرنچ کنگ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ڈنی زور ءُ جبر۔۔۔۔۔۔۔ ایشی ءَ چہ فرد ءِ آجوئی ءِ پچ گرگ بیت۔ او آئی ءَ پیش ءَ چہ اڈ داتگیں چاگردی ءُ راجمانی لیکہ ءِ پابند کنگ بیت۔
اے اعتراض ھما وھد ءَ راست بیت کن اَنت، وھدیکہ یک درچ (نفسیاتی) ءَ چہ دومی درچ (چاگردی) ءَ گِستا کنگ بہ بیت ءُ یکے سرا گیشتر زور دیگ بہ بیت۔ اے زانگ ءِ ھاترا (فرد ءِ تھا) بود اصل ءَ چی ئے؟ مارا ھمے بود (صلاحیت) ءِ بن شون زانگ لوٹیت۔ ما (اے راستی ءَ) ھما وھد ءَ تاں زانت نہ کنیں کہ دانکہ ما ھما ”فرد“ ءِ ”تصور“ ءَ چاگرد ءِ تھا کار کنوکیں ھما ”فرد“ ءِ بستار ءَ کُت مہ کنیں،(بزاں ھما فرد ءِ گوں ھما چاگرد ءَ ھمگرنچی ءِ سیادی ءَ مہ زانیں ءُ چاگرد ءِ دیمروئی ءِ ھاترا ”فرد“ ءِ کارکرد ءُ بستار ءَ پوہ مہ بیئں)۔۔۔ بلے دومی نیمگ ءَ ھستیں جاورانی پژدرا ما زھگ ءَ را ( گوں ھما چاگرد ءَ) ھمگرنچ کنگ ءِ ھما رھبند ءَ کہ گچین کنیں، آ ایش اِنت کہ آئی ءَ وتی بود ءَ (صلاحیتاں) چہ سرجمیں رنگے ءَ کارگرگ ءِ موہ ءَ بِدئیں۔اگاں آزاد چاگرد ءِ ارتقا ءُ نوکیں صنعتی دور ءِ دیمروئی دیم ءَ ایر کنگ بہ بیت تہ اے پیش گیری پد نبودیں ھیالے کہ آیوکیں بیست سالاں پد مئے راجمان چونیں جاورھالاں گوں دُچار بیت۔ پمیشا زھگ ءَ را چوشیں حاصیں جاورھالانی (پیش گیری) ءِ ھاترا ساڑی کنگ نہ بوتگیں کارے۔ آیوکیں زند ءِ ھاترا آئی ءَ تیار کنگ ھمیش اِنت کہ آئی ءَ وتی جند ءِ سرا کاملیں واک دیگ بہ بیت۔ ایشی ءِ مقصد ایش اِنت کہ آئی ءَ وتی بودناکیانی کاررھبند دیگ ءِ ”تربیت“ دیگ بہ بیت۔ اے ھاترا آئی ءِ چم، گوش ءُ دست ھما سلاہ اَنت کہ وھد ءِ مطابق ءَ کارگرگ بہ بنت۔ آئی ءِ تھا آیوکیں جاورھالانی چار ءُ تپاسگ ءُ زانگ ءِ جوانیں وڑی ءَ بود ءُ فیصلہ دیگ ءِ قوت ودی کنگ بہ بیت کہ ھما جاوراں کہ آ دُچار بیت۔ زھگ ءَ را ھمے وڑا تیار کنگ بہ بیت کہ آئی ءِ تھا پیش آیوکیں جاورھالانی گوں صبر ءُ چالاکی ءَ دیمگیری ءِ کنگ ءِ بودشت ءِ ”تربیت“ دیگ بہ بیت۔ اے کار تاں ھما وھد ءَ پد نبودیں ھیالے کہ وھدیکہ زھگ ءِ بود، بودشت ءُ دلچسپیانی سرا دلگوش گور کنگ مہ بیت۔ بزاں تعلیم ءَ یکشلا گوں ”نفسیاتی کاررھبنداں“ بدل کنان لوٹیت۔
من گُشاں، ھما کس ءَ کہ شُما ”تعلیم“ دیگ ءَ یے، آ چاگرد ءِ یک فردے، او چاگرد مردمانی یک زندگیں ءُ ردوم گروکیں گروپے، اگاں ما ”فرد“ ءِ ءِ عنصر ءَ ( چہ چاگرد) ءَ در بہ کشیں تہ بس مردگیں ھاکوتے پشت کپیت۔ پمیشا زھگ ءَ تعلیم آئی ءِ قابلیت، آئی ءِ بودشت ءُ شوق ءُ ھیل ءُ نفسیاتی سما ءِ ردا دیگ بہ بیت۔ ھر وھد ءَ ھمے ھیال گور کنگی اِنت کہ شما (زھگ ءِ ) بودشت، دلچسپی ءُ ھیلاں چہ پوہ بیئگ ءِ جھد ءَ بہ کن یے۔ مارا زانگی اِنت کہ آئی ءِ مول ءُ مراد چی اَنت۔ زھگ ءَ را گوں چاگرد ءَ ھمدپ کنگی ءُ چارگی اِنت کہ آ چاگرد ءِ کجام تکانی خدمت کنگ ءَ جوانتر اِنت۔
نبشتانک۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ جون ڈیوئی
رجانک۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بام ھال
ہر تھریں زانت (علم) ءِ بنیاد ھما وھد ءَ ایر کنگ بیت کہ وھدیکہ ”فرد“ زندمان ءِ اجتماعی سِنچ ءِ بھر مند جوڑ بیت۔ اے ”عمل“ (زھگ ءِ ) ودی بوئگ ءِ ساھت ءَ لاشعوری رنگے ءَ بندات بیت۔ ھمے عمل اِنت کہ ”فرد“ ءِ ماژگی (دماغی) بودناکیانی جوڑشت (تشکیل) ءَ کَنت ءُ فرد ءِ زانت ءُ آگھی ءَ گیش کَنت۔ آئی ءِ ھیل ءُ عادتانی بنیاد ءَ جوڑ کنت۔ آئی ءِ ھیال ساچی ءَ کنت ءُ جزبگ ءُ مارشتانی ربیت ءَ ٹھینیت۔ ھمے غیر شعوری زانت ءِ وسیلت ءَ ”فرد“ پدیانک پہ پدیانک ھما علمی ءُ اخلاقی مڈی ءَ چہ وت ءَ بھرمند کنت کہ انسان ءَ تاں روچ ء مروچی یکجاہ کُتگ ، چوشکہ آ انسانی زندمان ءِ اے مڈیانی وارث جوڑ بیت۔ اے بیت کنت کہ اے علم ءَ یک خاصیں رھبند ءُ منظمیں دروشمے دیگ بہ بیت۔ بلے بنکی ”میکانکی“ ءُ رسمی تعلیم ھم اے ”لس رویہ“ ءَ سرگوز کُت نہ کنت (کہ ھما زندمان ءَ کہ زھگ ءِ بنکی تب ءِ ردوم بیتگ)۔راستیں تعلیم ھمیش اِنت کہ ھما چاگردی آتراپ ءَ کہ زھگ ءَ ردوم زُورگ اِنت، ھما چاگرد ءِ لوٹ ءُ گزرانی سرپد بیئگ ءَ پد ، ھما درچ ءَ آئی ءِ بودناکی ءِ ردوم گیری بہ بیت۔ ھما (چاگردی) لوٹ ءُ گزرانی وسیلت ءَ آ جُنبش دیگ بہ بیت کہ آ وت ھم ھما چاگردی بن شون ءِ یک باسکے ءِ بستار ءَ وتی کرد ءَ پیلہ بہ کَنت ءُ وتی خلقی ءُ ابرمی جزبگ ءُ عملانی تنکیں چات ءَ چہ در بئیت ءُ ھما چاگرد ءَ کہ ودی بوتگ ، آ چاگرد ءِ گھبودی ءِ ھاترا کار کنگ ءَ وتی ھست بوئگ ءِ مول ءُ مراد سرپد بہ بیت۔ زھگ ءِ دز نہ اوشتیانی پژگرد ءَ ھما (چاگرد ءِ) لس مھلوک ءِ رد عمل ءِ درنگازی ءَ چہ زھگ ھمے گپ ءَ پوہ بیت کنت کہ آئی ءِ چاگردی بستار چی اِنت۔ وھد ءِ ھمراھی ءَ زھگ ءِ دزنہ اوشتیانی تھا ھما چاگرد ءِ لس مھلوک ءِ بنکی ”اقدارانی“ عکس گندگ آیان کَنت۔ زھگ ءِ (بنکی گالوار) غوں غاں ءَ چہ مسترینانی ردعمل ءَ چہ زھگ ھمے راستی ءَ پوہ بیت کہ آئی ءِ غوں غاں چونیں بستارے دارَنت۔ ھمے غوں غاں وھد ءِ ھمراھی ءَ پدریں زبانے ءِ دروشم ءَ دیم ءَ کاینت۔ ھمے وڑا زھگ ھیال ءُ مارشتانی ھما مڈی ءِ چہ بھر مند بیت کہ آئی ءِ مستریناں (ماتی) زبان ءِ وسیلت ءَ یکجاہ کُتگ۔
تعلیمی عمل ءِ دو درچ بنت، یکے نفسیاتی ءُ دومی چاگردی۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ اے دوئینانی بستار چہ یک دومی ءَ کمتر نہ اِنت۔ دوئیناں چہ یکے ھم سرگوز کنگ نہ بیت۔ اگاں چوش بہ بیت تہ ایشی ءِ آسر جوان نہ بیت۔ ایشانی تھا نفسیاتی درچ گیش بستار داریت۔ زھگ ءِ وتی ابرمی سنچ ءُ کمال آئی ءَ جوانیں (علمی) مڈیانی بنگیجی دینت۔ ھمے وڑا زھگ چہ وتی ”ذات“ ءَ تعلیم ءِ بنگیج ءَ کَنت۔ تعلیم دیوک اگاں وتی جھداں گوں زھگ ءِ دز نہ اوشتیاں ھمگرنچ کنگ ءَ مہ زانت، تہ اے تعلیمی نہ اِنت ، زوراکی ئے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ھما تعلیم کہ (پہ زور زھگ ءِ سرا) چٹی کنگ بہ بیت۔ چر ایشی ءَ چہ زاھری آسر در کاینت بلے (زھگ) دربُرت نہ کَنت۔ زھگ ءِ نفسیاتی جوڑشت ءُ آئی ءِ (ابرمی) عملاں سرجم ءَ پوہ بیئگ ءَ ابئید تعلیم دیگ پوچ اِنت ءُ زوراکی۔۔۔۔۔۔اگاں (تعلیمی) وڑ ءُ پئیم زھگ ءِ ھیل ءُ عادتاں گوں ھمگرنچی ودی کنگ ءَ سوب مند بہ بیت ، تہ (زھگ) ءِ سرا گیشتر اثرمند بیت ءُ آئی ءِ تھا قوت ودی کَنت۔ اگاں زھگ ءِ (ابرمی) ھیل ءُ عادتاں گوں ھمگرنچ مہ بیت تہ زھگ ءِ تھا گیشتر ذھنی پُرشت ءُ پروش کاینت ءُ آئی ءِ ذھنی ردوم اوشت ءِ آماچ بیت۔۔
پہ راستی زھگ ءِ بود ءُ کمال ءِ زانگ ءِ ھاترا اے گپ ءِ زانگ ھژدری اِنت کہ چاگردی جاور چون اَنت ءُ زندمان وتی دیمروئی ءِ کجام تبک ءَ سر بوتگ ( ھما چاگرد ءَ کہ زھگ ودی بیت)۔ الم زھگ ءِ وتی ھم ابرمی بیت ءُ آئی ءِ تب ءُ ھیل (رجحانات) بنت۔ بلے ما اے ابرم ءُ تب ءُ ھیلانی راستیں بزانت ءَ ھما وھد ءَ پوہ نہ بئیں کہ ما ایشاں چاگردی حوالہ ءَ مہ چاریں۔ مئے تھا (چار ءُ تپاسگ) ءِ اے کمال بئیگ لوٹیت ، کہ ھما تب ءُ ھیلاں کہ ما ابرمی گُشیں ، مارا اے سرپدی بہ بیت کہ آ چون گوں (راجی) چاگرد ءِ گوست ءَ گوں ھمگرنچ اَنت ءُ چوں گوں سرجمیں راج ءِ گوست ءِ کردانی آسرا زاھری دینت۔ او (چار ءُ تپاسگ) ءِ اے کمال ھم المی اِنت کہ ما ایشاں آیوکیں وھد ءِ آدینک ءَ بچاریں ءُ اندازگ جَت بہ کنیں کہ آیوکیں وھد ءَ ایشانی آسر چی بیت کَنت۔ چر ایشی ءَ چہ ما زھگ ءِ غوں غاں ءَ چہ ھمے نشون ءَ دات کنیں کہ (زھگ) مزن بیت تہ دومی مردمانی گُما آئی ءِ ”رویہ“ چی بیت۔ ھمے وڑا زھگ ءِ ابرمی (کمال) ءَ راستیں رھبندانی سرا آرگ ءِ مارا موہ رسیت۔
نفسیاتی ءُ چاگردی درچ یکے گوں دومی ءَ ھمگرنچ اَنت ءُ تعلیم ءِ بابت ءَ اے گُشگ بیت نہ کنت کہ چر ایشاں یکے چہ دومی ءَ گیش بستار داریت ءُ گیش چارگ بہ بیت۔ گُشنت کہ تعلیمی (لیکہ) ءِ نفسیاتی درچ پوچ اِنت، رسمی اِنت۔۔۔ ایشی ءَ بس ماژگی (دماغی) کمال ءِ دیمروئی ءِ اندازگ جنگ بیت کنت، بلے اے ڈسگ نہ بیت کہ اے کمال ءُ صلاحیتاں چون کاررھبند دیگ بہ بیت۔ دومی نیمگ ءَ ھمے گپ ءِ سرا زور دیگ بیت کہ تعلیم ءِ چاگردی تعریف۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بزاں اے (تعلیم) ءَ زندمانی چاگرد ءَ گوں ھمگرنچ کنگ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ڈنی زور ءُ جبر۔۔۔۔۔۔۔ ایشی ءَ چہ فرد ءِ آجوئی ءِ پچ گرگ بیت۔ او آئی ءَ پیش ءَ چہ اڈ داتگیں چاگردی ءُ راجمانی لیکہ ءِ پابند کنگ بیت۔
اے اعتراض ھما وھد ءَ راست بیت کن اَنت، وھدیکہ یک درچ (نفسیاتی) ءَ چہ دومی درچ (چاگردی) ءَ گِستا کنگ بہ بیت ءُ یکے سرا گیشتر زور دیگ بہ بیت۔ اے زانگ ءِ ھاترا (فرد ءِ تھا) بود اصل ءَ چی ئے؟ مارا ھمے بود (صلاحیت) ءِ بن شون زانگ لوٹیت۔ ما (اے راستی ءَ) ھما وھد ءَ تاں زانت نہ کنیں کہ دانکہ ما ھما ”فرد“ ءِ ”تصور“ ءَ چاگرد ءِ تھا کار کنوکیں ھما ”فرد“ ءِ بستار ءَ کُت مہ کنیں،(بزاں ھما فرد ءِ گوں ھما چاگرد ءَ ھمگرنچی ءِ سیادی ءَ مہ زانیں ءُ چاگرد ءِ دیمروئی ءِ ھاترا ”فرد“ ءِ کارکرد ءُ بستار ءَ پوہ مہ بیئں)۔۔۔ بلے دومی نیمگ ءَ ھستیں جاورانی پژدرا ما زھگ ءَ را ( گوں ھما چاگرد ءَ) ھمگرنچ کنگ ءِ ھما رھبند ءَ کہ گچین کنیں، آ ایش اِنت کہ آئی ءَ وتی بود ءَ (صلاحیتاں) چہ سرجمیں رنگے ءَ کارگرگ ءِ موہ ءَ بِدئیں۔اگاں آزاد چاگرد ءِ ارتقا ءُ نوکیں صنعتی دور ءِ دیمروئی دیم ءَ ایر کنگ بہ بیت تہ اے پیش گیری پد نبودیں ھیالے کہ آیوکیں بیست سالاں پد مئے راجمان چونیں جاورھالاں گوں دُچار بیت۔ پمیشا زھگ ءَ را چوشیں حاصیں جاورھالانی (پیش گیری) ءِ ھاترا ساڑی کنگ نہ بوتگیں کارے۔ آیوکیں زند ءِ ھاترا آئی ءَ تیار کنگ ھمیش اِنت کہ آئی ءَ وتی جند ءِ سرا کاملیں واک دیگ بہ بیت۔ ایشی ءِ مقصد ایش اِنت کہ آئی ءَ وتی بودناکیانی کاررھبند دیگ ءِ ”تربیت“ دیگ بہ بیت۔ اے ھاترا آئی ءِ چم، گوش ءُ دست ھما سلاہ اَنت کہ وھد ءِ مطابق ءَ کارگرگ بہ بنت۔ آئی ءِ تھا آیوکیں جاورھالانی چار ءُ تپاسگ ءُ زانگ ءِ جوانیں وڑی ءَ بود ءُ فیصلہ دیگ ءِ قوت ودی کنگ بہ بیت کہ ھما جاوراں کہ آ دُچار بیت۔ زھگ ءَ را ھمے وڑا تیار کنگ بہ بیت کہ آئی ءِ تھا پیش آیوکیں جاورھالانی گوں صبر ءُ چالاکی ءَ دیمگیری ءِ کنگ ءِ بودشت ءِ ”تربیت“ دیگ بہ بیت۔ اے کار تاں ھما وھد ءَ پد نبودیں ھیالے کہ وھدیکہ زھگ ءِ بود، بودشت ءُ دلچسپیانی سرا دلگوش گور کنگ مہ بیت۔ بزاں تعلیم ءَ یکشلا گوں ”نفسیاتی کاررھبنداں“ بدل کنان لوٹیت۔
من گُشاں، ھما کس ءَ کہ شُما ”تعلیم“ دیگ ءَ یے، آ چاگرد ءِ یک فردے، او چاگرد مردمانی یک زندگیں ءُ ردوم گروکیں گروپے، اگاں ما ”فرد“ ءِ ءِ عنصر ءَ ( چہ چاگرد) ءَ در بہ کشیں تہ بس مردگیں ھاکوتے پشت کپیت۔ پمیشا زھگ ءَ تعلیم آئی ءِ قابلیت، آئی ءِ بودشت ءُ شوق ءُ ھیل ءُ نفسیاتی سما ءِ ردا دیگ بہ بیت۔ ھر وھد ءَ ھمے ھیال گور کنگی اِنت کہ شما (زھگ ءِ ) بودشت، دلچسپی ءُ ھیلاں چہ پوہ بیئگ ءِ جھد ءَ بہ کن یے۔ مارا زانگی اِنت کہ آئی ءِ مول ءُ مراد چی اَنت۔ زھگ ءَ را گوں چاگرد ءَ ھمدپ کنگی ءُ چارگی اِنت کہ آ چاگرد ءِ کجام تکانی خدمت کنگ ءَ جوانتر اِنت۔
