خدا ءُ جھان (Universe) ءِ بابت ءَ بازیں لیکہ دیم ءَ اَتکگ اَنت۔ بازیں مذھب ءُ نکراھانی تھا اے لیکہ ھست اِنت ءُ ھمے نشون ھم دیگ بوتگ کہ جھان چون جوڑ بوتگ۔ گیشتریں مذھبی لیکہ جھان ءِ جؤڑ بیئگ ءِ پژگرد ءَ یک خدائے ءِ دزمانجی ءِ راستی ءَ من اَنت۔ پدا ابکہ کنوکیں گپ اِش اِنت کہ خدا ءُ کائنات ءِ بابت ءَ سرجمیں مذھبانی لیکہ ءُ ھیال وڑی ناں وڑی یکے گوں دومی ءَ ھمدپ اَنت۔ بازیں فرق گندگ ءَ نئیت۔

اسلام اے لیکہ ءِ منوک اِنت کہ اے زمین ءُ آسمان پیش ءَ یکے ءُ گوں دومی ءَ ھمگرنچ بوتگ اَنت ءُ پاکیں خدا ءَ جُتا کُت اَنت ءُ پدا چہ آپ ءَ ھمک ساھدار پیدا کُتگ۔ پہ درور 

(اَوَ لَمْ یَرَ الَّذِیْنَ کَفَرُوْآ اَنَّ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ کَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنٰھُمَا ^ط وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَآءِکُلَّ شَیْئٍ حَیٍّ ^ط اَفَلَا یُؤْ مِنُوْنَ) 

اسلام اے لیکہ ءِ ھم منوک اِنت کہ زمین ءُ زمان ءَ پیش ہر نیمگ ءَ تھاری ءَ مانشانتگ ءُ خدا ءِ کرسی آپ ءِ سرا جنوک بیتگ۔ اسلام ءِ ردا درستاں چہ پیش آدم ءُ حوا پیدا کنگ بوتگ اَنت۔

ھندوستان ءِ کوھنیں لبزانک ءُ مذھب ءِ تھا انچیں کِسہ ءُ آیات ھم دست کپ اَنت۔ ھندوستانی کِسہانی ردا جھان ءِ جؤر بیئگ ءَ پیش ہر نیمگ ءَ آپ تاں آپ بوتگ۔ ”الوہی وشبو“ یا ”الوہی جوہر“ ”وِشنو“ ءِ دروشم ءَ آپ ءِ سرا وپسوک بوتگ۔ آپ ءِ تھا تلاہ ءِ ”ھیکے“ پیدا بوتگ۔ ھمے ھیک ءِ تھا ”برھما“ گوں وتی زور ءَ ودی بوتگ۔ برھما ھیک ءِ تھا تاں دو سالاں وپتگ۔ پدا آئی ءَ ھیک دو بھر ءَ بھر کُتگ ءُ یک بھرے ءَ زمین (پرتھوی) پیدا بیتگ ءُ دومی بھر ءَ جنت(سورگ)۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ پدا وقت پیدا بوتگ۔ پدا ھپت زمین پیدا بیتگ اَنت ءُ پدا مردین ءُ جنین۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ مردین ءِ نام ”سوائم بھاؤ“ ایر کنگ بوتگ ءُ جنین ءِ ”شتاروپ“۔۔۔۔۔۔۔۔

چینی مذھب  ”تاؤزم“ ءِ تھا ھم انچیں کِسہ ھست اَنت کہ پیش ءَ ہر نیمگ ءَ تھاری بوتگ۔ تھاری ءِ جُھلانکیانی تھا یک ھیکے پیدا بوتگ۔ ھیک ءَ چہ ”پنگو“ (pangu) پیدا بوتگ۔ پنگو ھیک ءِ تھا وپسوک بیتگ۔ پدا مزن بیان بوتگ۔ وھدیکہ مزن بوتگ ، آئی ءَ جان کَش اِتگ ءُ ھیک پروشتگ۔ ھیک ءِ کستریں بھر آسمان ءَ جنت جوڑ بوتگ ءُ مستریں بھر زمین۔۔۔۔ ھمے وڑا آسمان (Yin) ءُ زمین (Yang) جوڑ بوتگ اَنت۔ 

پدا ”پنگو“ کدی وش بوتگ ءُ کدی پریشان۔ آئی ءَ جیڑاتگ کہ آسمان ءُ زمین یکے گوں دومی ءَ دوبارہ ھوار بہ بنت تہ تباھی کئیت۔ پدا آئی ءَ سوڈگ کُتگ ءُ اوشتاگ ، دست آسمان ءَ سَک کُتگ اَنت ءُ پاد زمین ءَ۔۔۔ دانکہ آسمان ءُ زمین وتی جاہ ءَ بہ اوشت اَنت۔ پدا ”پنگو“ ءِ کَد مزن بیان بوتگ ءُ یک روچی دہ فٹ ءَ مزن بوتگ ءُ زمین ءُ آسمان یکے چہ دومی ءَ دیر روان بوتگ اَنت۔ پدا کِسہ ھمے وڑا روان بوتگ، ”پنگو“ ءِ کمک ءَ  گوات، روچ ءُ ماہ ءُ انسان پیدا بیتگ اَنت۔ 

سائنس ءِ اے ردا لیکہ ھم وڑی ناں وڑی گوں ھمے لیکہاں ھمدپ اِنت۔۔۔۔۔ سویٹزرلینڈ ءُ فرانس ءِ سیمسری ھنداں خدا ءُ جھان ءِ بنیادی رازانی پھمگ ءِ ھاترا یک لیبارٹری جوڑ کنگ بوتگ کہ اے پٹ ءُ پول ءُ 2008 ءَ بنگیج بوتگ ءُ ایشی ءَ پارٹیکل فزکس ءِ نام دیگ بوتگ۔ سائنسدان اے لیبارٹری ءَ ”گاڈ پارٹیکل“ ءِ سرا پٹ ءُ پول کنگ ءَ اَنت کہ دانکہ آ جھان ءِ جوڑشت ءُ خدا ءِ راستی ءَ سرپد بہ بنت۔ سائنسدانانی ردا بنکی ایٹم یا گاڈ پارٹیکل جھان (Universe) ءِ جوڑ کنگ ءِ بنکی کردار اِنت۔

جوہری فزکس ءِ درستاں چہ مستریں نوکیں تجربہ گاہ ایل۔ایچ۔سی ءِ سائنسدانانی ردا ما پٹ ءُ پول ءِ وھد ءَ گوں انچیں راستیاں دوچار کپتگ اِنت کہ چر ایشی ءَ چہ ”گاڈ پارٹیکل“ ھست بیئگ ءِ نشون رسیت ءُ گارڈ پارٹیکل جھان ءِ جوڑ کنگ ءِ سوب اِنت۔

13 دسمبر 2011 ءَ سائنسداناں یک پریس کانفرنسے ءَ گُشتگ اَت کہ آ گوں انچیں تجربگاں گوستگ اَنت کہ چر ایشی ءَ چہ ھمے پدر اِنت کہ کائنات ءِ جوڑ کنگ ءِ بنکی جوہر گاڈ پارٹیکل اَنت۔ گارڈ پارٹیکل ءِ درگیجگ پہ سائنسداناں مزنیں سوب مندی یے، چر ایشی ءَ جھان ءِ جوڑ بیئگ ءِ راستیاں چہ سرپدی رسیت۔ 

جھان ءِ شاھگانیانی تھا بازیں ھستی ، کلکشان ءُ دگہ بدن ھست اَنت۔ انچیں ھم کہ آ چہ انسان ءِ گندگ ءِ بسات ءَ دور اَنت۔ بلے انسان چہ بنیاد ءَ جھان ءِ چیریں رازانی پَٹگ ءَ گلائیش اِنت۔ بُرز ءَ بیان بوتگیں مذھبی لیکہ ءُ نوکیں دور ءِ سائنسی پٹ ءُ انسان ءِ ھمے واھگانی نام اَنت۔ 

لھتے وھداں پیش سائنسداناں ھمے سرپدی رَستگ کہ جھان ءِ جوڑشت ءِ مستریں کردار یا جوہر سئے اَنت۔ ایشاں سائنسداناں الیکٹران، نیوٹران ءُ پروٹان ءِ نام داتگ۔ اے ہر سئے ھوار بنت ءُ ایٹم ءَ جوڑ کن اَنت۔ بلے سائنسدان گُشنت کہ ”ایٹم“ وت جوڑ نہ بوتگ۔ ایشی ءِ جوڑ کنگ ءَ مزنیں طاقتے دزمانجن اِنت۔ ایشی ءَ سائنسدان ”گارڈ پارٹیکل“ ءِ نام ءَ دینت ءُ گاڈ پارٹیکل خدائی صفات ءِ واھند اِنت۔۔

نوکیں فزکس ءِ اے لیکہ درستاں چہ پیش 1954 ءَ  برٹش سائنسدان پیٹر برگ ھیگنز ءَ دیم ءَ آؤرتگ۔ پمیشا اے لیکہ ھیگنز ءِ نام ءَ زانگ بیت ءُ   گاڈ پارٹیکل ءِ اے ھیالی ”ذرہ“  ءَ ھیگنز بوسن ءِ نام ءَ ھم دینت۔ سائنسدانانی گُشگ ءِ ردا ہر ایٹم ءِ جوڑ کنگ ءِ پُشت ءَ یک قوتے دزمانجن اِنت کہ گاڈ پارٹیکل ءِ نام ءَ زانگ بیت۔ ھمیش اِنت کہ جوڑشت ءَ کمک کنت۔ 

کائنات ءِ بابت ءَ ھم سائنسدانانی لیکہ ءَ چہ بُرز ءِ بیان بیتگیں مذھبی لیکہاں گیشیں بدلی نیست۔ سائنسدان ھم گُشنت کہ جھان اولسرا یکجاہ بوتگ۔ پدا گوں ترندیں تراکے ءَ ترک اِتگ ءُ ماہ ءُ روچ ءُ استال ءُ کلکشان ءُ زمین ءُ دریا جوڑ بیتگ اَنت۔ ھمے تراک ءَ سائنسدان ”بیگ بینگ“ ءِ نام ءَ دینت۔ آ تراک ءِ سوب  ءَ”ھیلیم“ ءُ ”ھائیڈروجن“ گیسانی ”ری ایکشن“ گُشنت۔۔۔۔

1989 ءَ امریکی خلائی کارگس ”ناسا“ ءِ نیمگ ءَ یک ”سیٹلائٹ“ ئے بُرز ءَ دیم دیگ بوتگ۔ اے سیٹلائٹ ءِ نام ”کوبے“ (COBE) بزاں (Cosmic Background Explorer)  ایر کنگ بوتگ۔ اے سیٹلائٹ ءِ مول ءُ مراد جھان ءِ پُژدر ءَ ھما ”برقی“ برانز (Cosmic Background Explorer) u) ءِ سرا پٹ ءُ پول کنگ بوتگ کہ ھمے مزنیں تراک یا بیگ بینگ ءِ سوب ءَ وجود ءَ اَتکگ اَنت۔ سائنسدانانی ردا جھان ءِ جوڑشت ءِ بابت ءَ ”بیگ بینگ“ ءِ منگ ءَ چہ ابئید دگہ مستریں راستی نیست۔ سائنسدان چو ”تاؤازم“ ءِ ملایاں اے گپ ءِ ھم منوگر اَنت کہ مزنیں تراک یا ”بیگ بینگ“ ءَ پد جھان ( Universe ) پراہ روان اِنت۔۔۔