ما سائنسی لَبز ءُ گالبندانی بابت ءَ اگاں گپ بہ جنیں تہ ھمے زانگ بیت کہ ہر گالبندے ھما زبان ءَ کہ ٹھینگ بوتگ تہ ایشی ءِ پُشت ءَ مزنیں تجربہے ھم بندوک اِنت۔ پمیشا ہر زبان اے گالبنداں ھما وڑا زوریت کہ بنکی زبان ءِ لبز اِنت یا گالبند اِنت۔ پمیشا کمسٹری عربی گالبند کیمیاء بنکی دروشم اِنت۔ او انگریزی ءِ زبان ءِ تھا ھما سائنسی لبز ءُ گالبند کہ کارمرز بنت، آ گیشتر لاطینی ءُ یونانی اَنت، بلے ترینگ نہ بوتگ اَنت۔ ہر زبان ءَ ھما لبز رواج دیگ بوتگ اَنت۔

بلے ھما زباناں کہ اے لبز ترینگ ءُ معنیٰ دیگ بوتگ اَنت تہ ما گندیں کہ اے گُشئے سک ھوادگ اَنت ءُ ترینتگیں نوکیں لبز ھچ وڑا ھما زبانانی تب ءَ نہ کپتگ اَنت ءُ ھما زبان ءِ زانتکارانی اے کرد ھما زبانانی پد منتگی ءِ سوب جوڑ بیتگ اَنت۔ اے چوشکہ منی جند بازیں تجربہاں گوں دوچار کپتگ، تو ھما زھگ ءَ عربی اسکولاں ونتگ۔ تو ھشت کلاس ءِ نودربر ءَ بگوشئے کہ ”سائنس“ ءِ کتاب ءَ بیار تہ گُشے سائنس چی یے؟ چیاکہ عرب گیشتر سائنسی لبزاں وتی زبان ءِ ردا نوکیں بزانت دینت۔

بلے ھما زبانانی تھا پہ شعوری ءُ لاشعوری ھمے بنکی لبزاں ردوم زُرتگ ۔ آھاں گوں ھما درامدیں زبان ءِ تب ءَ وت ءَ رَج اِتگ۔  ما بلوچی زبان ءَ اگاں بچاریں تہ ھمے سرپد بئیں کہ لبز ”سائنس“ ءَ ھمک بلوچ پیر ءُ کسان سرپد ءُ پوہ بیت۔ اے لاطینی لبز ”سائنس“ مرچی باندا گوں بلوچ ءِ تب ءَ ھمگرنچ بوتگ۔ ایوک ءَ بلوچی ناں بلکیں دُنیا ءِ بازیں زباناں ھمے دروشم ءَ زُرتگ۔

بلے ما اگاں زانتکاری ءِ شوپچ ءَ بہ کپیں ءُ ھمے لبز ءَ بلوچی ءَ معنیٰ ءُ بزانت بہ دئیں۔ تہ زھگ ءَ ھمے لبز ءُ گالبندانی یاد گرگ ءَ دگہ بیست سال درکار بیت۔ بلے ھمے کہ پہ درور ”انٹر نیٹ“، سائنس ءُ کمپیوٹر ءُ دگہ بازیں ھما بنکی دروشم ءَ کہ بلوچی زبان ءِ تھا ردوم گیپتگ اَنت آھاں ھما ساھت ءَ بلوچ زھگ زانت کنت۔ پہ درور اگاں ما انٹرنیٹ ءِ جاگہ ءَ چو عرباں دگہ نوکیں لبزے دیم ءَ بیاریں تہ زھگ ءَ ایشی ءِ زانگ ءَ وھد درکار بیت ءُ مئے تعلیم نیم شلونگ بیت۔