چم ارسیگ، دِل پہ ودار ساھتیں باندات ءِ اُمیت ءَ زریت۔ جیڑگاں گوں روچ ایرلہ بیت۔ چو ھر روچیگیں وڑا شپ بانزلاں مان شانیت۔ درانڈیھی ساھت چو مگراز ءَ دل ءِ بن بنداں بُرّان کنت ءُ گوزیت، مرچیگیں واب ءِ اُمیت ءَ چم بند بنت۔ بلے واب کُجا؟ ارواہ ءِ دامن چیھانٹے چِست بیت ، تہ جگو کِسہ ساچ ءِ دروشم ءَ دیم ءَ کئیت ءُ وتی کِسہ ءَ بندات کنت۔۔۔ بلے کِسہ سک دِلپدردیں ۔۔ ھر کسے گوش دارگ ءِ وس ءَ ڈن اِنت۔۔۔۔ چونیں کِسہ؟ ھمسفرانی بے وفائیانی کِسہ، بے مھریانی کِسہ، تژن ءُ پیگورانی کِسہ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

              ما پہ بدواہ ءُ  بداں مُجتی دنتان  دُرُشتگ
              دل ءِ بُن بنداں مئے ایردات وتئیگاں کاٹار

 ”واجہ: بے ارسیں چمانی ملوریں موسم ءِ بزانت ءَ تو سرپد نہ یے، اے چماں چیا ارس ءِ گوارگ بند کُتگ، جبین ءَ چار بچّانی دلتراکیں مرگ ءِ  غم سگ اِتگ، بلے چماں ارس ءِ ترمپے جھلاد نہ بیت ءُ کوھیں بالاد تہ انگت پہ تمردی دیم ءَ جُنزان اِنت۔۔۔ واجہ کمے ھیال ءَ گور کن ءُ چہ بتانی دُنیا ءَ درا، گوں دل  ءِ چماں پہ بے ریائی راستی ءِ زانگ ءِ جُہد ءَ بکن کہ اے چماں چیا ارس ءِ گوارگ بند کُتگ۔ واجہ اے دیدوکانی تھا بلاھیں رازی چیر، اے ماتی مھرانی باندات ءَ گوں بندوکیں راز اِنت کہ منی چمانی ارسے داشتگ اَنت۔ او منی بالاد پہ درپشوکیں باندات ءِ امیت ءَ دیم ءَ جُنزان اِنت۔ بلے واجہ تو اے راز ءَ سرپد ءُ پوہ نہ یے۔۔۔۔ چیاکہ تو گوں دل ءِ چماں راستی ءَ نہ چاریے۔ بلکیں عقل ءَ کار بندیے۔ عقل دروگ بندیت، مکاری کنت، اصل ءِ جاہ ءَ نقل ءَ پیشداریت۔۔۔۔

واجہ اے زند ساچیں رھبند سک گرانیں ، اے تاں قیامت ءَ ھمے وڑا روان کنت، جُھد ءَ آسر نیست۔ جُھد ، جُھد اِنت۔ جنگ ، جنگ اِنت۔۔۔۔روان اِنت بس روان اِنت۔ تھنا زندگ بیئگی نہ اِنت ، بلکیں زند ساچگی اِنت۔ جنگ، آزادی ءِ جنگ ،پدا بے علمی ءِ ھلاپ ءَ جنگ، جاھلی ءِ ھلاپ ءَ جنگ۔ پدمنتگی ءِ ھلاپ ءَ جنگ۔۔۔۔۔ واجہ اے جنگ ءَ آسر نیست۔ اے جنگ روان کنت۔ جنگ کُٹیت گُڑا بزاں قوم مِریت۔۔۔۔۔۔۔واجہ اے جنگ دراجیں، ”ادا ھمراہ دروہ اَنت ءُ ساہ بجنت”۔۔ واجہ کیوبن آزادی ءِ روچ ءَ چے گویرا ءِ گُشتانک ءَ گیر بیار کہ آ کیوبن راج ءِ دیم ءَ گُشتانک دنت ءُ گُشیت کہ ”ما جنگ آسر نہ کُتگ، بلکیں نوکی بنداتے کنگ ءَ ایں، بلے تو راج سرمچار پہ جنگ ءِ آسر ءِ اُمیت ءَ زندگ داشتگ۔ پمیشا تئی راج پُل وھد ءَ چہ پیسر گیمُرگ ءَ آں، دیم ءِ جنگانی ھاترا تو ھچ تیاری نہ کُتگ، او دُشمن تئی دانا ءُ سوھو ءُ وانندھیں  سنگتاں چہ تو پُلگ اِنت  ۔۔۔ بلے گیر بیار ھما ٹیکنیکل ءُ تجربہ کاریں دوست ءُ سنگتاں کہ آھاں پہ رپک ءُ ھنر وت ءَ چہ دُشمن ءِ رپکاں پھریزتگ، بلے تو آ شموشتگ اَنت ءُ تھنا کُتگ ءُ تئی بُت تراشیں پلہ مرز ءِ زبان پہ آھانی ایر جنگ ءَ چو کارچ ءَ تیز اِنت ءُ راج تپاکی ءِ مھراں چہ نا آشنا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

واجہ کمے دِلگوش ءَ گور کن۔۔۔۔۔۔ راجی جنگ ءَ راجی لٹریچرے پکار اِنت۔ راج زھگ ءِ ذھن سازی راجی لٹریچر ءِ بنیاد ءَ کنگ لوٹیت۔ چیاکہ راجی لٹریچر راجی زند ءِ تب ءَ گوں بندوک اِنت۔ چہ نگردی آپانی سنگانی زھاں سوھان کُتگیں تیر ءِ سِنچ زھگ راج ءِ ذھن ءَ تیز کنت ءُ اے لبز چو تریاک ءَ راج زھگ ءِ ذھن ءِ تھا اثرمند بنت  ۔ کیوبن راجی سِنچ ءَ چہ کیوبن شاعر ”جوزمارتی” ءِ لیکہانہ پژگرد ءَ ردوم زُرتگ۔۔ بنگال ”رابندرناتھ ٹیگور” ءِ شاعری سِنچ ءَ زندگ داشتگ۔۔۔ بلے تو نہ فاضل ءَ سرپدیے ءُ ناں عطا ءَ پوہ یے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔تو ڈنی لٹریچرانی کمک ءَ سِنچ ساچگ لوٹیت۔ پمیشا تئی سنچ ساچی ءِ رھبند راج زھگ ءِ تب ءَ نہ کپیت ءُ اے پُل وھد ءَ چہ پیسر چہ ترا پُلگ بیئگ ءَ اَنت۔۔۔اصل گپ اِش اِنت تو لبزانک نہ ٹھینتگ ءُ نہ ونتگ ءُ ڈنی زور آؤرتگیں لبزانک تئی تب ءَ نہ کپ اَنت۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

واجہ دومی گپ اِش اِنت تئی نوکیں دؤر ءِ داشتگیں گونڈیں سرمچار ءِ تپنگ بے لگام جوڑ بیتگ۔ پہ ریا کار کنگ اِنت ءُ ۔۔ یک راج دلاری مرگ اِنت ، بلے دومی نیمگ ءَ (عومی) سِنچ ءِ دلار پہ ریا پھریزگ بیئگ اِنت۔۔۔۔ واجہ تئی شپکانی ھلاپ ءَ زُرتگیں گامگیج ذاتی کینگانی وڈالاں شُت۔۔ ادا باز کُشگ بوت۔ بلے ھما پھریزگ بیتاں کہ آ ھمے عکسی سرمچارانی سیاد ءُ وارث اِتاں۔۔۔۔۔۔۔ ایشانی مثال مند ءَ ھر کسے دیم اِنت۔۔۔۔۔ واجہ بے گناھیں دُشمن مرد ءِ کُشگ ءَ ترا ماں میان استمانی تکاں باز تاوان بار کُتگ۔ امریکن جاھنندیں راج کواس تاں ھدے ءَ راست گُشیت۔ بلے مرچاں ”لشکری” مرداں ھمے کار وتی دست ءَ زُرتگ۔۔ واجہ مظلوم ءُ ظالم ءِ یک بلاھیں فرقے، اگاں ظالم ءِ ظلمانی پژگرد ءَ مظلوم ھم ظلم بہ کنت ، گُڑا بقول ”اروندھتی رائے” ھما جُھد وتی شررنگی ءَ ھلاس کنت۔۔۔۔۔ واجہ وتی سرا بگر کہ تو وتی کوھنیں تجربہ کاریں سنگت بیھال کُتگاں ءُ نوکیں ناتجربہ کار پہ بے سری راھی کُتگ انت۔۔ پمیشا دُشمن تئی راج پلاں پہ انانی سرگڈ کنگ اِنت۔۔۔ واجہ وتی نزیک ءُ گور ءَ چماں شانک دیے کہ ھمے گِس نندیں سرمچارانی شپ گندیں دلار باز نزیک اِنت ءُ پدا سراپ ءَ اِنت۔۔۔ واجہ تریاک ءِ کُڈکانی ماندارگ باز جوانیں کارے، بلے اے کار ءَ انو مکن کہ چوشیں عمل دُشمن ءِ دیم ءَ تئی کمزوریاں زاھر کنت۔۔۔

پدا شپ ءِ آخری پاس ءَ جگو کِسہ کار ءِ ھیالانی تھا کئیت  ءُ گُشیت کہ” واجہ تو گوں دل ءِ چماں راستی ءَ بچار، عقل انسان ءَ پرامیت ءُ اسل ءِ جاہ ءَ نقل ءَ پیش داریت۔ تو بے ارسیں چمانی راز ءَ بہ زان ءُ منی بالاد ءِ تمردی ءَ بہ گِند۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ پدا گُشیت واجہ

                      تاں کد  زندگاں ، الماساں ترا ، وھد ءِ کیلو ءَ
                      گوھر قیمتی، تراش ءِ منت ءَ درپشان نہ بیت

واجہ من چِد ءُ گیشیں گپ جت نہ کناں کہ تئی عکسی آں من ءَ زھگ سرگڈ کنگ ءِ بیھار داتگ۔ بلے واجہ بالاچ ، بالاچ اِنت ءُ مدام بالاچ بیتگ۔۔۔۔۔۔۔۔۔